طرحواره رهاشدگی چیست؟
برای همه ی انسان ها تجربه ی یک احساس تلخ و آزاردهنده پیش آمده که این یک امر طبیعی است. شاید فردی خود را به صورت مداوم در معرض احساسات ناخوشایند تکراری ببیند که در چنین حالتی احتمالا دچار طرحواره یا تله ذهنی شده باشد. در این مقاله قصد داریم راجع به طرحواره رهاشدگی به طور کامل توضیح دهیم. معمولا طرحواره ها ریشه در دوران کودکی فرد دارند و در بزرگسالی روابطشان را تحت تاثیر قرار داده است.
سرفصل های محتوا :
طرحواره چیست؟
بهتر است قبل از اینکه راجع به طرحواره رهاشدگی توضیحی دهیم ، طرحواره را بررسی کنیم. طرحواره الگوی رفتاری و تفکری است که این امکان را به شما میهد که با توجه به موقعیت های خاص ، واکنش های ذهنی و رفتاری مشابهی داشته باشید. که این الگوها برگرفته از دوران کودکی شما هستند. معمولا باعث تجربه های ناخوشایند میشوند.
طرحواره رها شدگی چیست؟
همانطور که از نامش پیداست ، رهاشدگی یک تله ذهنی است که فرد را درگیر احساستی مانند احساس تنها ماندن ، ترس از دست دادن عزیزان ، احساس طر شدن و مورد خیانت گرفتن و… می کند. این افراد در روابط خود همواره دچار یک بی اعتمادی نسبت به طرف مقابلشان دارند و معمولا در برقراری ارتباط عاطفی آن ها را ناتوان کرده است. افراد مبتلا به طرحواره رهاشدگی از تنها شدن در آینده ی نزدیک واهمه دارند و پذیرفته اند که این اتفاق بالاخره رخ میدهد.
آن ها بر این باورند که برای افراد مهم زندگیشان، اولویت بالایی ندارند و اگر فرد مناسب تری پیدا شود، ان ها تنها می مانند. حتی ممکن است ان ها تحت فشار روحی قرار بگیرند به خاطر اینکه نگران فوت ناگهانی خانواده و دوستان خود هستند. و ممکن استن در این فشارهای روحی ، رفتارهای عجیبی از خودشان بروز دهند مثلا به خاطر پاسخ ندادن تماس طرف مقابشان به شدت عصبانی شوند. علت بروز طرحواره رهاشدگی میتواند در اثر تجربیات تلخ دوران کودکی همچون جدایی از والدین، تجربه گم شدن، حضور پرستار به جای مادر در مدت طولانی و موارد مشابه ایجاد شود.
علائم طرحواره رها شدگی
طرحواره رهاشدگی با بررسی یک سری علائم و نشانه ها قابل تسخیص هستند در ادامه برخی از نشانه های طرحواره رهاشدگی را بررسی میکنیم :
- با بروز علائم بی اهمیت نگران میشوید مثلا ممکن است پارتنر عاطفی شما تماس را پاسخ ندهد و یا برای چند دقیقه پیام ارسالی شما بی پاسخ بماند، اینجاست که شما اتمام رابطه را چندین بار در ذهن خود مرور میکنید.
- دائما نگران هستید که پارتنر عاطفی شما رابطه را قطع کند و یا شخصی وارد رابطه شود که رابطه را به خاطر او با شما تمام کند و یا حتی نگران هستید او بمیرد!
- تمام رفتارهای او را به خودتان نسبت میدهید ، مثلا کم‌حرف شدن او را به معنی از بین رفتن احساسات نسبت به خودتان درنظر بگیرید. در حالی که ممکن است فقط کمی خسته باشد!
- فردی که طرحواره رهاشدگی در درونش دارد مدام افرادی که او را رها کرده اند را سرزنش میکند.
- روی زمان ها بسیار حساس میشوید مثلا زمان اتمام کار زمان رسیدن به منزل او را حساب میکنید و در صورت عدم هماهنگی درگیر افکار تلخ میشوید.
- روی افراد مهم زندگی ، حس مالکیت دارید. در حقیقت فردی که در زندگی برای شما مهم است را فقط برای خود میخواهید و حس مالکیت روی او دارید و دائما در حال چک کرد او هستید تا از بودن و ماندن در کنار خود مطمئن شوید.
- در روابط عاطفی کنترل گر هستید
- به دوستان و خانوادتان وابستگی غیر قابل طبیعی دارید به صورتی که تحمل دوری، حتی دور ماندن‌های کوتاه مدت را از آن‌ها ندارید و با کوچک‌ترین بی‌خبری از آن‌ها به شدت نگران و مستأصل میشوید.
- افرادی که طرحواره رهاشدگی در درون خود دارند ، از صمیمی شدن با دیگران دوری میکنند زیرا الگوهای ذهنی آن ها بر اساس ترس از رها شدن از سوی دیگران بنا شده است.
انواع رهاشدگی
در زیر انواع طرحواره رهاشدگی را بررسی میکنیم که بر اساس آن ، رفتار فرد دارای طرحواره قابل پیش بینی است.
1.رهاشدگی مبتنی بر وابستگی
اگر شا در کودکی با هیچ نوع چالشی روبرو نشده باشید و محیط زندگی شدیدا حمایتگر باشد ، رهاشدگی مبتی بر وابستگی در ذهن شما شکل میگیرد. این سبک از زندگی در دوران کودکی، بستر مهمی را برای ایجاد طرحواره‌های رهاشدگی و وابستگی ایجاد میکند که زمینه‌ساز بروز مشکلات بزرگتر در آینده میشود.
2.رهاشدگی مبتنی بر فقدان یا بی‌ثباتی
اگر در کودکی اتفاقات زیادی مانند طلاق ، دعواهای پدر و مادر و فوت یکی از اعضای خانواده را تجربه کرده باشید، رهاشدگی مبتنی بر فقدان یا بی‌ثباتی در شما شکل خواهد گرفت.
علل به وجود آمدن طرحواره رهاشدگی
در این قسمت دلایل طرحواره رهاشدگی را بررسی میکنیم که اصلا چرا این ترس میتواند در وجود کسی به وجود آمده باشد :
1. عدم شکل‌گیری دلبستگی ایمن در نوزاد
یکی از مهم‌ترین علت ایجاد طرحواره رهاشدگی ، شکل نگرفتن دلبستگی ایمن در نوزادی است و والدین در برقرای ارتباط ایمن و با ثبات با نوزاد خود صعیف عمل کرده اند. و کودک این برداشت را دارد که والدین او در زمان های لازم از او حمایت کافی را نمیکنند.
2. اضطراب جدایی
افرادی اضطراب جدایی در وجود خود دارند، هنگام جدا شدن از والدین واکنش‌های زیادی را از خودشان بروز می‌دهند. این اتفاق میتواند زمینه شکل‌گیری طرحواره رهاشدگی را ایجاد کند.
3. دوری مادر از خانواده
اگر مادر به هر دلیلی مانند بستری شدن در بیمارستان و… در کنار نوزاد خود نباشد، در این شرایط دور بودن مادر از خانواده و کودک، به عنوان یکی از علت‌های مهم در شکل‌گیری طرحواره رهاشدگی مطرح میشود.
4. واگذاری مراقبت از نوزاد به افراد دیگر
کودکانی که والدین آن ها شاغل هستند و یا به هر دلیلی در کنار او نمیتوانند باشند و کودک در این مواقع به مهد کودک ، مادربزرگ و هر شخص دیگری سپرده میشود، عموما این افراد به طرحواره رهاشدگی مبتلا میشوند.
5. دعوا، درگیری و کشمکش بین والدین
یکی دیگر از دلایل طرحواره رهاشدگی ، دعوا و کشمش بین والیدن است و اینگونه ترس برای کودک به وجود می آید که ممکن است پدر و مادر از هم جدا شوند و او تنها بماند.
6. متولد شدن فرزند جدید
از علت های طرحواره رهاشدگی ، تولد نوزاد جدید در خانواده است که فرزند بزرگتر را مستعد این طرحواره میکند.با به دنیا آمدن خواهر یا برادر جدید، همه توجهات به فرزند تازه متولد شده جلب میشود این تصور در فرزندان بزرگتر ایجاد میشود که از سوی والدین و دیگران رها شده‌اند.
درمان طرحواره رهاشدگی در منزل
برای کنترل، بهبود و درمان طرحواره رها شدگی بهتر از به توصیه های زیر عمل کنید.
- هرگونه دیدگاهی مبنی برا رها شدگی از سمت دیگران و از دست دادن آن ها را به چالش بکشید.
- مراقب واکنش خود به جدایی موقت از دیگران باشید، ارامش خود را حفظ کنید و هر موردی را فاجعه ندانید!
- انتظار نداشته باشید که دیگران باید کامل در دسترس شما و سازگار با شما باشند و حق ایجاد محدودیت و ایجاد فضای خصوصی به دیگران نیز بدهید.
- مراقب باشید رفتار غیرخود باشید تا دیگران از شما فرار نکنند.
- اگر فکر میکنید باید کاری که دیگران میخواهند را انجام دهید تا شما را ترک نکنند، یک تغییر تفکر لازم است.
- چسبیدن به دیگران و کنترل کردن آن ها باعث دور شدن او میشود پس سعی کنید این رفتار را کنترل کنید.
- به سرعت از روابط ناپایدار دور شوید و یاد بگیرید که تنهایی را تحمل کنید.
- زمان هایی که در زندگی خود احساس رهاشدگی داشته اید را یادداشت کنید و سعی کنید آن ها را در ذهن خود حل کنید.
درمان طرحواره رهاشدگی با متخصص
اما بهتر است درمان طرحواره رهاشدگی ، توسط یک فرد متخصص و یا مشاور مجرب انجام دهد چرا که درمان طرحواره رهاشدگی ، مراحلی دارد که روانشناس به تریتیب در جلسات تراپی انجام میدهد و در ابتدای شروع درمان با گفتگو و پرسش و مصاحبه ریشه ی این مشکل را پیدا میکند و متد درمانی مختص او را آغاز میکند.
اگر به دنبال رواشناس خوب در کرج هستید که میخواهید به صورت حضوری و آنلاین (حتی از دیگر شهرها) ارتباط داشته باشید بهترین انتخاب خانم سعیده امانی است که میتواند شما را در درمان این مشکل یاری دهد.
آیا در زندگی‌تان با مشکلات و چالش‌ها دست و پنجه نرم میکنید؟ آیا احساس استرس، اضطراب یا سردرگمی دارید و نمی‌دانید چگونه آن‌ها را مدیریت کنید؟ ما اینجا هستیم تا به شما کمک کنیم! همین حالا با ما تماس بگیرید و اولین قدم را به سوی آرامش بردارید!
مشاوره آنلاین و حضوری، با مدرس دوره های شخصیت شناسی
راه حل مشکلات شما، یک تماس با ما فاصله دارد!
تکنیک شناختی
در این تکنیک ، مشاور به شما کمک میکند به این نتیجه برسید که طرحواره شکل گرفته در ذهن شما، شامل باورهای افراطی، اغراق‌آمیز و غلط شما در روابطتان است.
تکنیک تجربه‌ای
در این تکنیک به شما کمک میکند که تصاویر مختلفی در کودکی را به خاطر بیاورید که در آن ها در کودکی و احساسات حقیقی خود را نسبت به آن اتفاقات ابراز میکنید.این ابراز احساسات حقیقی نسبت به اتفاقات ناخوشایندی که در کودکی برای شما رخ داده است، مهم‌ترین عامل برای تغییر طرحواره ذهنی شماست.
تکنیک الگوشکنی رفتاری
تکنیک الگوشکنی رفتاری به شما کمک میکند که رفتارهای مبتنی بر طرحواره رهاشدگی درون خودتان را تغییر داده و اصلاح کنید. به این صورت رفتارهای صحیح، جایگزین بسیاری از رفتارهای شما مانند وابستگی یا واکنش‌های شدید نسبت به طرد شدن یا دیگر رفتارهای ناسالم، میشوند.
سخن نهایی
همانطور که در بالا به طور کامل به طرحواره رهاشدگی پرداختیم، دریافتیم که رهاشدگی یک تله ذهنی است که فرد را درگیر ترس از تنهایی، ترس از دست دادن عزیزان و … میکند. معمولا ریشه طرحواره رهاشدگی در کودکی افراد است، که میتواند با بودن در یک سری از شرایط مانند بحثو دعوای والدین ، طلاق و فوت یکی از اعضا و… در بوجود آمدن این احساس بوجود آید. بهتر است برای درمان طرحواره رهاشدگی از یک مشاور حرفه ای کمک بگیرید البته که تمرین هایی برای بهبود وجود دارد که در بالا به آن ها اشاره کردیم اما درمان اساسی بسیار بهتر است.
دیدگاهتان را بنویسید