عقده پدر چیست و چه تاثیری روی دختران و پسران دارد ؟
اولین تجربه های مهم ما در تعامل با پدر بسته به اینکه این تجربه ها دلگرم کننده بودند یا محدودکننده «عقده پدر مثبت یا منفی» را در ما شکل خواهد داد. در این مقاله به اثر عقده پدر ، بر فرزند پسر و دختر یا به عبارتی عقده پدر در پسر و عقده پدر در دختر خواهیم پرداخت . این موضوع به دو نحوه ی عقده پدر مثبت و عقده پدر منفی بیان میشود که در ادامه آن را بررسی میکنیم.
سرفصل های محتوا :
ریشه عقده پدر چیست؟
منشاء عقده پدر Daddy Issues به طور کلی مشخص نیست اما ظاهرا از ایده عقده پدر است که فروید برای نظریه روانکاری مظرح کرد.
عقده پدر بر پسر
پدر این رسالت را دارد که فرزندان خود را به کشف دنیا و بدست آوردن دستاورد تشویق کنند و اگر به هر طریقی این رسالت انجام نشود ، دچار عقده پدر شده ایم. همانطور که در بالا گفتیم ، عقده پدر میتواند برای دختران و پسران تهدید آمیز باشد و میتواند آن ها را برای رویارویی با زندگی با مشکل روبرو کند. مثلا اگر پسری نتواند اعتماد پدر را خود جمع کند و یا برای جلب اعتماد او دست به هر کاری بزند، در حقیقت افسار زندگی اش را به دست پدرش داده است. اما این عقده چگونه در پسران شکل میگیرد و چگونه بر عملکردهای مختلف پسر تاثیرمیگذارد؟در ادامه به بررسی این موارد میپردازیم. (ما در مقاله آرکتایپ مردان، انواع شخصیت های زنانه را بررسی کردیم که میتوانید مطالعه کنید. )
تاثیر عقده پدر منفی بر پسر
وقتی یک پدر نتواند رابطه درست و مناسبی با فرزند خود ایجاد کند، در اینصورت یک پدر، غائب محسوب می گردد و فرزندانِ پسر اینگونه افراد، هریک به نوعی مردانگی را یا درک نکرده اند یا اشتباه فهمیده اند.
محتوای پیشنهادی : اگر به دنبال روانشناس خوب در کرج هستید دکتر سعیده امانی را به شما پیشنهاد میکنیم.
پدران غایب چه کسانی هستند؟
بی توجهی پدر به پسر : پدر ممکن است به شکل فیزیکی غایب باشد یعنی براثر فوت، مهاجرت، طلاق یا حتی سفرهای کاری طولانی مدت ، در کنار پسر خود نباشد. نوع دیگر غیبت عاطفی پدر است. در این نوع غیبت حس دوست داشتنی و خواستنی بودن از طرف پدر به فرزند پسر داده نمی شود و این بی توجهی در او احساس بی ارزشی یا کم ارزشی را بوجود می آورد. حتی ممکن است احساس گناه زیادی را به فرزند منتقل کند، به طوری که انگار که فرزند مشکل ساز و مسبب، تمام مشکلات زندگی است.
واضح است که اثرات این طردشدن ها، احساس گناه و بی توجهی آینده فرزند را به خطر می اندازند و او در بزرگسالی هم مدام در حال تلاش برای دیده شدن و دریافت تحسین است یا فضای رابطه با پدر به گونه ای است که نه تنها پدر نقش حامی و پرورش دهنده را ندارد، بلکه شاید به هر دلیلی اسباب مزاحمت فرزند خود نیز باشد در تمام این موارد فقدان مردانگی در زندگی فرزند پررنگ شده و این امر، عقده پدر منفی را در او رقم میزند.
تاثیر عقده پدر مثبت در پسران:
در عقده مثبت پدر، برای فرزند بیش ازحد پدری شده است. یعنی رابطه پسر و پدر خیلی گرم و دوستانه است و پدر برای پسر تبدیل به قهرمان شده است. این پدر عموما در جامعه هم شخصیت مهمی است. بنابراین ارزش های پدر تبدیل به ارزش های پسر میشود و چون پدر آدم مهمی محسوب میشود، پسر هم معمولا به خود مغرور است.
در نتیجه، هویت این پسر مخدوش شده و او با پیدا کردن خودش و علایق و ارزش های شخصی مشکل دارد و اولویت و علایق خود را نمیداند، چرا که همیشه در میان اولویت های پدر زندگی کرده و تلاشش در این راستا بوده تا خواسته ها و علایق پدر را زندگی کند. پس عنصر اقتدار میتواند در او تبدیل به تعصب شود. این پسر به راه خودش اطمینان کامل داشته و احتمالا تا زمانی که یک ضربه کاری به روانش وارد نشود، هیچگونه مشکلی با این سبک زندگی نخواهد داشت.
اگرچه فشار زیادی را تحمل میکند چرا که مدام درحال کسب کردن و عمل کردن است. درصورتی که او ضربه ای بزرگ را تجربه کند در می یابد که احتمالا زندگی نزیسته ای به خاطر پدر از او دریغ شده است و اینجاست که عقده پدر را میبیند و اینجا بهترین زمان برای بازبینی زندگی و تصویر پدری است که در او درونی شده است.
محتوای پیشنهادی : اگر به علاقمند به مباحث خودشناسی هستید، کلاس سفر قهرمانی را به شما اکیدا پیشنهاد میکنیم.
عقده پدر در زنان
اندرو ساموئلز، روانتحلیلگر یونگی مینویسد: « وظیفه پدر این است که دختری بالغ به ثمر آورد؛ دختری که هرگاه لازم باشد، بتواند آزادانه پدر را رها کند.» درصد بسیار بالایی از دختران در رابطه با مفهوم پدر دچار عقده مثبت یا منفی هستند چرا که متاسفانه دختران بسیار کمی رابطه سالم و بالنده ای را با پدران خود تجربه میکنند و بنابراین اکثر دخترها در فرآیند بالغ شدن چه به لحاظ عقلی و چه جنسی با چالشهای زیادی روبرو میشوند. (ما در مقاله آرکتایپ زنان، انواع شخصیت های زنانه را بررسی کردیم که میتوانید مطالعه کنید. )
عقده پدرمثبت در زنان
اثر عقده پدر، بر روی دختر بستگی به این دارد که خود پدر دارای عقده “مادر “باشد یا عقده “پدر”. اگر پدر دچار عقده مادر مثبت باشد رابطه پدر دختر مدت طولانیتر حفظ میشود چون ته مایه جنسی دارد. برای اطلاعات بیشتر از عقده مادر کلیک کنید. دو شیوه متفاوت بروز عقده پدر مثبت در دختران قابل مشاهده است در مقام دختر بابا پدر دارای عقده (مادر)؛ در مقام پسر بابا! (پدر دارای عقده پدر).
مثال تاثیر عقده مثبت پدر در دختران
در مورد زنان دسته اول پدر علنا نشان میدهد که به دخترش افتخار میکند و دختر هم هر کاری میکند تا پدر به او افتخار کند. در دسته اول (یعنی دختر در مقام دختر بابا) می توان خانم ایوانکا ترامپ رامثال زد. ایوانکا همیشه همراه با پدر است و دختر آنگونه رفتار می کند که پدر به او افتخار کند. پدر از دخترش انتظار زن بودن دارد. یک زن باوقار، زیبا، صاحب چندین بچه که به مادر بودن خودش افتخار میکند، انتظاراتی که پدر از دختر دارد انتظاراتی زنانه است. دختر رابطه خوبی با مادر ندارد همانطور که در رابطه، ایوانکا ترامپ و مادرش کاملا دیده می شود.
تاثیرات عقده پدر مثبت در زنان
دختران مردانی که خود دارای عقده پدر هستند : رابطه صمیمانه با پدرشان ندارند و به آنها تکیه نمیکنند؛ اگرچه تعاملات زیادی با پدر دارند. این زنان خونگرم نیستند خیلی بر اقتدار خود تاکید دارند، بیش از حد کنترل گر و مضطرب هستند (برای کنترل استرس میتوانند آموزش رایگان مدریت استرس را مشاهده کنند). البته در تحلیل خود صداقت بی رحمانه دارند و وقتی با چیزی که ناخوشایند مواجه می شوند، میخواهند بلافاصله آنرا از میان بردارند. قابل اعتماد ، مسئولیت پذیر و باهوش هستند و به دانش بالا و توانایی های خود میبالند.
دختران پدرانی، که خود دارای دچار عقده مادر هستند : تبدیل به زنانی میشوند که برای مردان جذابیت جنسی دارند و از این قدرت خود استفاده میکنند، اغلب باهوش هستند اما توانایی های خود را دست کم میگیرند یا آموخته اند که مهارتهای خود را پنهان کرده و تنها در موارد لزوم از آن استفاده کنند. با مادرشان که همیشه توسط این دختران بی ارزش شده اند، هیچگونه همبستگی و تقابل ندارند.
برای حفظ اعتماد به نفس نیاز به تایید مردان دارند. این موضوع باعث میشود از مسیر رشد فردی خود خارج شوند. این دختران همیشه نیازمند جهت دهی از سوی مردان هستند و اگر این جهت دهی وجود نداشته باشد به شدت می ترسند. (که میتوانند برای بهبود اعتماد بنفس خود از روش های افزایش اعتماد بنفس استفاده کنند) آنها یاد نگرفته اند مسئولیت خود را به عهده بگیرند، با عواقب تصمیمات اشتباه مواجه شوند و آنها را بپذیرند. برای این زنان بسیار دشوار است که ترس خود را تصدیق کنند. چون «دختر» «بابا نباید بترسد این ترس غالبا سرکوب شده و با علائم جسمانی بروز میکند
عقده پدر منفی در زنان :
عقده منفی پدر تاثیرات متنوعی بر زن دارد که مربوط به نوع پدری میشود که با آن سروکار داریم این عقده میتواند معطوف به موفقیتهای اجتماعی یک زن یا ظاهر زنانه او باشد. پدری که تواناییها و استعدادهای دختر را تایید نمی کند، باعث میشود دختر دچار احساس کمبود استعداد شده و با تلاش بیش از اندازه سعی در جبران کمبود خود کند.
این دختر استانداردهای بالایی برای خود تعیین میکند و نسبت به خود و دیگران بسیار سخت گیر است. در واقع با این روش نامیدانه تلاش دارد براساس معیارهای پدر عمل کند. چنین عقده ای زن را دچار این اضطراب میکند که مجبور است خود را با خواسته های یک مرد دیگر وفق دهد؛ تا حدی که هویت خود را از دست داده و در مقابل چیز زیادی هم بدست نمی آورد. این نوع عقده ، روی موفقیتهای زن تاثیر ندارد؛ اما روی روابطش با مردها تاثیر میگذارد.
مثال تاثیر عقده منفی پدر در دختران
این زن به دلیل استانداردهای بالا ناخودآگاه خودش تمایل به طرد دیگران دارد. مثال: مریم ۳۲ ساله متاهل ،دارای یک فرزند پسر ومتخصص قلب است او در تمامی دوران تحصیل خود شاگرد اول بوده و زمانی که از خاطرات کودکی خود صحبتمی کند از پدرش می گوید ،که هیچ وقت او را تایید نکرده است. پدر مدعی است که دخترش کار خاصی انجام نداده و کسب مقام اول، وظیفه اوست.
مریم برای بدست آوردن تایید پدر هر بار دست به کار جدیدی میزده تا شاید تایید پدر را کسب کند. اومی گوید فقط یک تایید پدر را گرفته است وآن تایید زمانی بوده که مریم فرزند پسر خود را بدنیا اورده است . زنی با عقده پدر منفی میتواند تاییدی که از پدر دریافت نکرده است را از منابع دیگر بدست آورد و بدون تایید پدر زندگی کند؛ اما باز هم دچار فشار و اجبار ناشی از اشتیاق به تایید توسط دیگرانی است که عقده پدر خود را روی آنها فرافکنی کرده است. زنی با عقده پدر منفی میتواند بدون تایید پدر یا شخصیتهای پدرگونه به زندگی ادامه دهد؛ به شرطی که در قلمروهایی به دنبال هویت خود بگردد که تحت تاثیر پدر نیست. کافی نبودن و آسیب زا بودن یک پدر در رابطه با فرزند دختر میتواند شکل های گوناگونی داشته باشد. که در زیر اشاره میکنیم.
-
پدر منفعل
یک «پدر منفعل»، با اجتناب از پذیرش نقش سرپرست خانواده، دختر را به تنهایی با همه سوالات و ارزش های جهان مردانه و پدرانه نیازمند میگذارد و از او یک موجود گمشده و با اعتاد به نفس پایین میسازد.
-
پدر اغواگر
«پدر اغواگر» هویت جنسی دختر را مخدوش کرده و او را در ارتباط با سایر مردان نگران و مضطرب میکند.
-
پدر سلطه گر
«پدر سلطه گر»، دختر را وادار میکند که همیشه از او فرمانبرداری کند و این گونه دختر احساس ترس و ناامنی دارد چرا که اگر در مسیری که پدرش نخواهد، قدم بردارد به منزله ی پوچ و بی ارزش بودن در زندگی است.
-
پدرغایب
همانطور که در بالا گفتیم ، پدر غایب یا در زندگی دختر حضور فیزیکی ندارد و یا این که از لحاظ عاطفی از دختر فاصله دارد و اینگونه دختر را به وضعیتی دچار میکند که همیشه ولع عشق و دریافت محبت به خصوص از جانب مردان را داشته باشد.
-
پدر نازپرور
«پدر نازپرور» همیشه با دختران خود به گونه ای رفتار میکند که گویی کودک است و اینگونه وابستگی دختر به خود را تضمین میکند و ایگونه دختر به سمت استقلال نخواهد رفت.
با عقده پدر چه باید کرد؟
اگر ما برای کشف عقده هایمان نرویم ، آن ها به سراغ ما می آیند. بنا بر عقیده کارل گوستاویونگ ، “عقده ها مالک ما هستند پس اگر ماجرا را به دست ناخوداگاه خود بسپاریم درگیر مسائلی خواهیم شد که عقده ها برایمان رقم می زنند”.
پس در مرحله ی اول در برخورد درست با عقده ها ، آگاهی از از سازوکارهای روانی است که ما را کنترل میکنند. شما زمانی که یک شی را گم کرده اید و در اتاق تاریک باشید، زمانی که آن شی را بشناسید راحتت تر میتوانید آن را پیدا کنید. پس در وحله ی اول شناخت دنیای درون باید در اولویت باشد. بعد از آن باید با پدری که در درون ماست روبرو شویم .پس لازم است یک جایی از زندگی تصمیم بگیریم که برای تمام فقدان ها و آسیب های دوران کودکی و نوجوانی سوگواری کنیم، کودک درون خود را در آغوش بکشیم، با والد درونمان گفتگو کنیم و تلاش کنیم از آن الگوی معیوب بیرون بیاییم.
تصاویری را دنبال کنیم که در آن لایق تایید بودیم اما تایید نشدیم و در چه مواقغی بیشتر از بیشتر از چیزی که لایقش بودیم ، انتظار تایید داشته ایم. این را بگوییم که عقده ها از بین نمیروند اما در روان درمانی قصد کنترل آن را خواهیم داشت. گذشته ما پاک شدنی نیست اما میتوان بر اثرات آن بر حال و آینده تغییراتی اعمال کرد.
منبع :
کتاب : تقدیر مردان / نویسنده: ورنا کاست / مترجم : ساره سرگلزایی / انتشارات: بنیاد فرهنگ زندگی
مقالات
6 دیدگاه
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
در عقده پدر ، غیبت طولانی ینی چند ماه؟ یا چند سال؟
منظور غیبتی هست که طولانی مدت باشه که روی شخصیت و روان فرزند تاثیر بگذاره
مطلب خوبی بود و متن ساده و روان داشت ممنون ?
ممنونم خوشحالم که دوست داشتید
بسیار مفید و روان ممنون خانم امانی
ممنونم براتون آرزوی بهترین ها رو دارم میعاد عزیز