کدام یک را تجربه میکنید؟ استرس یا اضطراب؟

در این مقاله قصد داریم تفاوت استرس و اضطراب ، روشهای طلایی برای درمان استرس و اضطراب و نحوه ی مدیریت و کاهش استرس و اضطراب صحبت کنیم تا انتهای مقاله با ما همراه باشید. ترس و اضطراب بر بخشهای مهمی از زندگی ما سیطره دارد و موجب عقب ماندگی و رکود در زندگی ما میشود. یونگ با طرح موضوع عقده هم این مساله را ریشه یابی وهم ریشه آن را زده است.

چرا دچار استرس و اضطراب میشویم ؟

نتوانست ماشین را کنترل کند، و یکدفعه ماشین به دره منحرف شد. تنها چیزی که یادش هست همین بود. لحظه ای که دوباره برگشت، زمانی بود که روی تخت بیمارستان بود و تمام صورت و بدنش باندپیچی حرف های پدر یکی یکی جلویش رژه میرفتند. دختر تو را چه به رانندگی! دختر تو را چه به تحصیلات عالیه! دختر تو را چه به اداره خانه و زندگی! راست میگفت.حتما یک چیزی می دانست که می گفت. الان این هم نتیجه اش.

الان دیگر چیزی ندارم.یک تن افتاده که باید آویزان این و آن برای ادامه زندگی ام باشم. پریسا پانزده سال پیش دنیای خودش را تمام شده می دانست. میگفت اتفاقات سال را هیچ وقت در رویاهایش هم نمی دیده او الان برای خودش در موضوع حمل و نقل دکتری دارد و شرکتی هم در این موضوع فعال… روند رسیدن به اینجا را توضیح میدهد.

میگوید از بیمارستان که مرخص شدم خوشبختانه یک معلولیت مختصر در پایم داشتم. همان روز که داشتم به خانه می رفتم پیش خودم فکر کردم.آخرش مرگ بود و من این آخر یکبار از سرم گذشت دیگر از مرگ نمیترسم. از زندانی که بابام میله هایش را درست کرده می آیم بیرون. ولی میگفت این حرف فقط یک حرف عادی نبود. از آن روز مرگ های زیادی را به چشم خودم دیدم ولی شک نکردم، من باید مسیرم را می رفتم. کنکورهایی که گذراندم، وقتی چند بار رد شدم مثل پتک حرف های بابام می آمد جلوی چشمم.

وقتی با چند نفر از دوستان می خواستم صورت جلسه تاسیس شرکت را امضا کنم دستم می لرزید و تپش قلب داشتم. وقتی علی از من خواستگاری کرد حس میکردم او دارد خودش را بدبخت میکند و خلاصه بچه آوردنم هم ماجراهای خاص خودش را داشت. از موقعی که مفهوم عقده در زندگی ام درونی شد اوضاع من در کل تغییر کرد. اطمینان من به زندگی بیشتر شد. هر جا اضطراب و ترس هست، من خودم را جلوتر به آنجا می رسانم.

عقده شما را زندانی میکند. جالب اینجاست که زندانبان این زندان خود شما هستید. شما شاید مدتها از گذشته فاصله گرفتید ولی حرف های که همواره سد و مانع بوده اند مثل یک نوار ،در روان شما تکرار میشود. شما کجاها و در انجام چه اموری ترس و اضطراب وجودتان را میگیرد؟ این ترس و اضطراب که نشانی از عقده است باعث چه توقف ها و عقب ماندگی هایی در زندگی شما شده است؟ گفتن و شنیدن از عقده ها موجب شفا عقده خواهد شد.

توصیه می‌کنیم در صورتی که علاقمند به دانستن مباحث شیرین دوره عقده هستید کلیک کنید.

استرس و اضطراب از نظر یونگ

شاید پیش از انکه موضوع اضطراب واسترس را آغاز کنیم، می بایست به انچه که پروفسور یونگ درباره ترس و اضطراب می گوید بپردازیم. افرادی که به موضوعات روانشناسی علاقه مند هستند حتماً کارل گوستاو یونگ را می شناسند.

كارل گوستاو یونگ (۱۸۷۵-۱۹۶۱) روانپزشک نامی اهل سوییس وبنیان گذار، روان شناسی تحلیلی، بخشی از روان را تحت عنوان «سایه» نامیده و می گوید: سایه آن بخشی از ماست که آن را نمی پذیریم . هرکس در زندگی رفتار هایی دارد که خود آنها را دوست ندارد و خوشایندش نیست.

شنیدن کلماتی مانند، بد هیکل، بی غیرت، زشت، بی آبرو و …برای ما خوشایند نیست و برخی از اصطلاحات برای ما بسیار درد آور است. کارل گوستاو یونگ می گوید، وقتی جمله ای به شما گفته شود و خیلی درد آور باشد، شاید یک جنبه انکار شده از آن را در خود داشته باشید ولی در واقع نمی خواهید آن را ببینید و با دیدن فردی با آن مشخصات سریعا واکنش نشان می دهید.

معمولا نفرت شدید از یک فرد و یا ترس های شدید ممکن است جنبه انکار شده شخصیت خودمان باشد که این همان “shadow personality “سایه های شخصیتی یا نیمه تاریک وجود ماست. اهمیت این موضوع به این دلیل است که انرژی که ما برای پنهان کردن سایه های شخصیتی صرف می کنیم بیشتر از توجه کردن به جنبه های مثبت برای رشد و تقویت شخصیت خود ماست و همینطور آشنایی با سایه های شخصیتی باعث می شود که قدرتمند تر و توانمدتر شویم و موهبتی که در درک و شناخت سایه های شخصیتی وجود دارد بسیار با ارزش است.

وقتی روی سايه های خود كار مي كنيم، راز سايه را در می يابيم و از فشار سالها حضور، سايه هاي خود رها مي شويم و به فردي وسيعتر و عميق تر تبدیل می شویم. ریشه  همه  «ترسها »و «اضطراب ها»، عصبانیت ها و غم های پنهان در وجود، ریشه  این که چرا نمی توانیم کاملا خودمان و دیگران رو ببخشیم، همه در این بخش از وجود ما ، نهفته است.

یونگ، معتقد است که اگر زمانی احساس کردید همه انرژی مثبتتان از بین رفته و پر از اندوه شده اید، به خاطر نیمه  تاریک وجودتان است. احساس شکست، از دست دادن، ناامیدی و حتی غم ها و  عصبانیت های انفجاری ، که کمی پس از وقوع در موردشان می گوییم ” انگار خودم نبودم! اختیارم از دستم خارج شد!” این ها همه و همه به نیمه تاریک ما باز می گردد.

به گفته پرفسور یونگ، همه ما ویژگی های متفاوت با یکدیگر را در درون خود داریم. باید تمامی آنچه را که هستیم، اعم از خوب و بد، تاریک و روشن، توانا و ناتوان، را بپذیریم. فقط بعد از پذیرفتن کامل خودمان، می توانیم کاملا خودمان را ببخشیم. با پذیرفتن خودمان، به یکپارچگی می رسیم و این یکپارچگی هدف نهایی ما در سفر زندگیست. با تلاش در راه شناخت نیمه تاریک وجودمان، به این گفته  یونگ پی می بریم که ” طلا در تاریکی نهفته است!”  توصیه می‌کنیم در صورتی که علاقمند به دانستن مباحث شیرین دوره سایه  هستید کلیک کنید.

استرس چیست ؟

استرس احساس ناخوشایندی است که هر از گاهی ممکن است با آن مواجه شوید. این احساس در حقیقت واکنشی است که نسبت به رویدادها و شرایط دلهره‌آور نشان می‌دهید. گاهی‌اوقات، استرس مثبت است، انسان را هوشیار می‌کند و آمادگی او را برای مقابله با خطر افزایش می‌دهد. برای مثال، وقتی یک امتحان مهم دارید، استرس به بدن شما کمک می‌کند که سخت‌تر کار کند و برای مدت بیشتری بیدار بماند. اما استرس شدید یا طولانی‌مدت می‌تواند مشکل‌ساز باشد.
در واقع باید گفت استرس همان واکنش طبیعی بدن در برابر شرایط جدید است. از همین رو می‌توان فهمید استرس به خودی خود چیز بدی نیست. اگر اشخاص همیشه آسوده خاطر باشند و در موقعیت‌های حساس هیچ واکنشی نشان ندهند، بقای انسان به خطر می‌افتد.

علائم و نشانه‌های استرس:

• تنش عضلانی
• مشکلات خواب
• سرگیجه و حالت تهوع
• مشکلات گوارشی
• عصبانیت و تحریک‌پذیری
• سردرد
• تعریق شدید
• احساس بی‌قراری
• احساس دلشوره مداوم
• افزایش یا کاهش اشتها
• بالا رفتن ضربان قلب

اضطراب

اضطراب یک احساس ترس، نگرانی یا ناراحتی شدید است که لزوما بر اثر تجربه یا لمس محرک خاصی ایجاد نمی‌شود. به عنوان مثال شما با دیدن یک موقعیت دلهره‌آور دچار استرس و بالا رفتن ضربان قلب می شوید و این واکنش طبیعی بوده و پس از مدت کوتاهی برطرف می‌شود. اما در احساس اضطراب شما پس از گذشت روزها و حتی ماه‌ها همچنان با یادآوری آن خاطره دچار ترس و نگرانی غیر قابل کنترلی خواهید شد.

علایم اضطراب :

• احساس سوزن سوزن شدن
• بی‌حسی و کسلی شدید
• احساس عذابی قریب الوقوع
• احساس گیجی

تفاوت استرس و اضطراب :

استرس و اضطراب واکنش طبیعی بدن ما نسبت به موقعیت خطر یا فرار هستند که مرز باریکی بین آن‌ها وجود دارد. در صورت احساس خطر ، بدن سریعا هورمون استرس ترشح می‌کند. این هورمون باعث بالا رفتن ضربان قلب شده و خون بیشتری به اندام‌های مختلف بدن می‌رساند. و اضطراب پاسخی به احساس استرس است.
در واقع اصلی‌ترین تفاوت استرس و اضطراب را باید در وجود یک محرک خاص دانست. استرس معمولا به دلیل یک تغییر جدید یا موقعیت خاص ایجاد می‌شود و پس از این‌که آن وضعیت برطرف شد استرس هم از بین خواهد رفت. البته نمی‌توان گفت استرس همیشه کوتاه مدت است، بلکه استرس مزمن و طولانی مدت به استرس‌هایی گفته می‌شود که به دلیل فشارهای زیاد همچون قرار گرفتن در موقعیت کاری سخت یا اختلافات خانوادگی بروز پیدا می‌کند.

در بررسی فرق استرس و اضطراب باید بگوییم که اضطراب به نوعی نقطه مقابل استرس است و برای بروز پیدا کردن به محرک خاصی نیاز ندارد. احساس اضطراب همیشه با نگرانی‌هایی همراه است که در صورت برطرف شدن عامل استرس‌زا باز هم از بین نمی‌رود.

راه‌های پیشگیری از استرس و اضطراب:

• رژیم غذایی سالم :  فعالیت بدنی به‌طور منظم و انجام ورزش وپیاده روی به‌طور منظم یکی از راه‌های پیشگیری و درمان اضطراب است.
•  افزایش اعتماد به نفس :  اعتماد به نفس موجب می‌شود تا بدن بتواند از حداکثر از نیروی خود برای مقابله با اضطراب استفاده کند.
• عدم گوشه نشینی و اجتماعی بودن : هنگامی که افراد دچار فشار روانی می‌شوند، به‌طور غریزی از صحنه عمل و اجتماع کنار کشیده و به گوشه‌ای پناه می‌برند، در حالی که گوشه‌گیری باعث تشدید استرس می‌شود.
• حمایت اجتماعی : وجود حمایت اجتماعی در زندگی هر فرد باعث می‌شود تا او در مقابل بحران‌های زندگی برای دفاع از خود سپری داشته باشد که به آن تکیه کند. حمایت اجتماعی، احساس امنیت و اعتماد به نفس را افزایش می‌دهد و فرد را در مقابل استرس و فشار روانی مقاوم تر می‌سازد.
• اندیشیدن به زمان حال : اندیشیدن به زمان حال و کنار گذاشتن رؤیاها و آرزوها برای موقعیت‌های مناسب تر، آرامش ذهنی را افزایش می‌دهد. همچنین مشغول کردن ذهن به کاری که در حال انجام است و فکر نکردن به زمینه‌های اضطراب‌زای آن بسیار مؤثر است.
• کسب اطلاعات در مورد شرایط تنش زا : بی اطلاعی از موقعیت فشارآور باعث استرس و اضطراب بیشتری در افراد می‌شود. کسب آگاهی و اطلاع از شرایط و مواردی فرد که با آن‌ها مواجه خواهد شد سبب می‌شود که کمتر دچار نگرانی و دلواپسی شود. به‌طور مثال در جریان گذاشتن بیماران از نحوهٔ عمل و دردهای پس از آن باعث می‌شود تا آنان کمتر دچار اضطراب شوند.
• خندیدن : خنده از سالمترین راه‌های جلوگیری از استرس و اضطراب است. به هنگام خنده هورمونی ضد درد (که باعث احساس خوشی و سلامتی در شخص می‌شود) در مغز آزاد می‌شود و میزان هورمونهای استرس زا در خون پایین می‌آید.
• ابراز هیجان بر روی کاغذ : نوشتن سادهٔ هیجانات و احساسات بر روی کاغذ موجب تسکین فشارهای روانی ناشی از رویدادهایی چون از دست دادن شغل، مشکلات خانوادگی و …

روشهایی برای مدیریت استرس و اضطراب :

در زیر به سه روش درمان سریع استرس و اضطراب اشاره کردیم که شما عزیزان میتوانید از آن ها استفاده کنید و به کاهش استرس و اضطراب خود کمک کنید.

۱- بکار گیری استراتژی‌های آرامش‌بخش

• تمرکز بر روی کلمات مثبت
• انجام تمرینات تنفسی
• انجام تمرینات یوگا

۲- ورزش کردن

فعالیت بدنی یکی از بهترین روش کاهش استرس و اضطراب محسوب می‌شود. شما می‌توانید فعالیت‌های مختلف همچون پیاده‌روی، دوچرخه سواری، دویدن و یا انجام حرکات یوگا را در برنامه روزانه خود قرار دهید این تمرینات و حرکات در ایجاد احساس آرامش به شما کمک می‌کند.

۳- صحبت کردن

در مورد نگرانی‌ها، ترس‌ها و دغدغه‌های خود صحبت کنید. حرف زدن در خصوص دل مشغولی‌ها به کاهش استرس و اضطراب کمک بزرگی می‌کند. شما می‌توانید با یک دوست و یا فردی که به آن اطمینان دارید صحبت کنید، اما یادتان باشد همیشه بهترین گزینه مراجعه به مشاور و روانشناس است. از این میان میتوانید به روانشناس های با تجربه مراجعه کنید برای مشاهده ی بهترین روانشناس خانم کرج کلیک کنید.

۴- خود مراقبتی

• شما باید مراقب ذهن و بدن خودتان باشید و در صورتی که لازم بود برای بهبودی بیشتر اقدام کنید. در واقع شما باید بپذیرید که نمی‌توانید همه چیز را تحت کنترل خودتان داشته باشید.
• بدانید برای رسیدن به کمال ابتدا باید به بهترین شکل از خودتان رضایت داشته باشید.
• یاد بگیرید چه عواملی موجب استرس و اضطراب شما می‌شود.
• مصرف کافئین و سیگار کشیدن را کاهش دهید.
• وعده‌های غذایی خود را به صورت متعادل و منظم برنامه‌ریزی کنید.
• به اندازه کافی بخوابید.

سخن آخر

دربالا راجع به تفاوت استرس و اضطراب و تاثیر آنها بر فرد و راهکارهای کاهش و کنترل آنها صحبت کردیم. اگر سوالی درباره ی تفاوت استرس و اضطراب و یا روشهای کاهش استرس و اضطراب دارید در قیمت دیدگاه ها برای ما سوال بگذارید ما در اولین فرصت پاسخگوی شما عزیزان هستیم